EN PDF

Zonnepanelen op landbouwgrond of

in bosgebied:

natuurlijk niet!

Als organisaties die strijden tegen het plaatsen van zonnepanelen in landbouw-, natuur-, bos- en watergebieden, verzetten we ons tegen de excessen van de marktlogica inzake hernieuwbare energie.

We verwerpen het gebruik van het woord ‘agrivoltaïsme’, een marketingterm die bedoeld is als legitimatie van financiële en grondbelangen in de context van een landbouwsector in crisis. Het ‘agrivoltaïsme’ ondermijnt de autonomie van landbouwers: het draagt bij aan de afhankelijkheid van het agro-industriële complex (de distributiesector, producenten van meststoffen, pesticiden, zaden en landbouwmachines, banken en de landbouworganisaties die de belangen van deze spelers verdedigen). Het gaat om een nieuwe vorm van afhankelijkheid, maar dan met het moderne imago van hernieuwbare energie.

We veroordelen het beeld dat wordt geschetst in de Franse wet inzake de versnelling van hernieuwbare energie (Loi d’Accélération des Énergies renouvelables, AER), die een onderscheidt maakt tussen een ‘agrivoltaïsme’ dat een synergie zou opleveren met de landbouw en een andere vorm van zonne-energie die op zogenaamd ‘braakliggende gronden’ kan worden ontwikkeld. Enerzijds wordt dezelfde marketingpraktijk waardoor industriële producenten landbouwgrond in beslag kunnen nemen echter toegepast op beide categorieën, en anderzijds “is het juist op grond die als arm wordt beschouwd dat de veehouderij zich grotendeels heeft ontwikkeld”¹. Terwijl de lobby’s ervoor pleiten dat deze praktijk volgens de wetgeving niet langer wordt beschouwd als een vorm van bebouwing (“we gaan de lucht boven uw perceel gedurende dertig jaar huren”², zoals een ontwikkelaar cynisch verklaarde), stellen wij dat de grootschalige metalen constructies het natuurlijke karakter van landbouw-, natuur- en bosgebieden ernstig aantasten. En hoewel ze op cynische wijze de elektriciteitsproductie presenteren als ‘secundair’, waarbij het primaire doel zou zijn om de landbouw te helpen omgaan met klimaatverandering – door schaduw te creëren – stellen wij dat de enige motivatie voor deze projecten in feite de opbrengst van elektriciteitsproductie is. Bovendien lijkt men te vergeten dat “agro-ecologische praktijken op het gebied van bodembedekking, klimaatregulering door het planten van bomen en diversificatie door het verminderen van de monocultuur en de dichtheid van fruitplantages meer resultaat opleveren dan zonnepanelen”³.

Nu de wet inzake de versnelling van hernieuwbare energie het mogelijk zal maken om bosoppervlaktes van 25 hectare volledig kaal te kappen om er zonnepanelen te installeren, betreuren we de productivistische visie van parlementariërs die van mening zijn dat “sommige beschermde bosgebieden zo arm zijn en zo weinig meerwaarde bieden dat er kan worden overwogen of de installatie van een zonnepark er gerechtvaardigd is”⁴. Deze gebieden vormen echter een onvervangbaar erfgoed, vanwege hun unieke biodiversiteit, hun natuurpracht en de essentiële rol die ze spelen. Zelfs als de zonnepanelen op een dag zouden worden verwijderd en de klimaatverandering geen obstakel zou vormen, duurt het honderden jaren om opnieuw een ecosysteem te creëren dat dezelfde rijkdom biedt.

We veroordelen ook de belangenconflicten van de landbouwkamers. Deze instanties kunnen tot 20.000 euro per project vragen om een audit uit te voeren, en vervolgens 50 euro per hectare en per jaar aanrekenen om het project te monitoren, met daarbovenop nog eens 1500 euro per geïnstalleerde megawatt als compensatie voor het bebouwen van landbouwgrond⁵. Waarom zou er trouwens een financiële compensatie nodig zijn als de voorstanders van deze marketingpraktijk het toch over een ‘synergie’ hebben tussen deze grote metaalconstructies en de landbouw? In werkelijkheid gaat het enkel om een financiële synergie die vooral de agro-industrie en grootgrondbezitters ten goede komt.

Wij willen pleiten voor energie-efficiëntie en erop wijzen dat er voldoende capaciteit is op reeds bebouwde oppervlakken⁶. Het Franse Agentschap voor Milieu en Energiebeheer schat dat er een potentiële capaciteit is van 123 GW op grote daken, 49 GW op leegstaande industrieterreinen en 4 GW op parkings⁷. De totale capaciteit op daken bedraagt 364,3 GW (inclusief 241 GW op daken van woningen)⁸. We kunnen hieraan toevoegen dat Frankrijk 24.000 tot 32.000 bedrijventerreinen telt, ofwel 450.000 hectare die al is bebouwd⁹, naast 90.000 tot 170.000 hectare leegstaande industrieterreinen¹⁰. Hoewel het installeren van zonnepanelen op daken duurder is dan ze op de grond te plaatsen, legt het Agentschap uit dat deze extra kosten beperkt zijn: ongeveer 550 miljoen euro, of 2% van de kosten van hernieuwbare energie¹¹. Wij stellen dat dergelijke projecten, waarvan de kosten kunnen oplopen tot 800.000 euro per hectare¹², kunnen worden ontwikkeld op reeds bebouwde oppervlaktes.

Ondertussen pleiten Emmanuel Macron en de Franse boerenbond FNSEA voor een landbouw met robotica, genetica en digitale technologie¹³, en zetelt de agro-industriële boerenbond mee aan het hoofd van de lobbyorganisatie France Agrivoltaïsme, waarvan de oprichter het beheer van landbouwvelden via artificiële intelligentie ontwikkelt¹⁴. Het gaat dus om twee tegengestelde visies op landbouw en samenleving: de industriële, sterk gemotoriseerde en gedigitaliseerde landbouw op steeds grotere stukken land tegenover de autonomie van landbouwers; computers tegenover het gezond boerenverstand en artificiële intelligentie tegenover de eigen waarnemingen, kunde en kennis van landbouwers. Wij zijn van mening dat het noodzakelijk is om de technologische dominantie te verminderen, zodat landbouwers zelf hun land kunnen bewerken zonder afhankelijk te zijn van de agro-industrie.

We verzetten ons tegen de industrialisering van het platteland, want ongeacht de oppervlakte of de mate van ‘burgerparticipatie’ is een zonnepark in landbouw-, natuur- of bosgebied een industriële installatie. Ons platteland wordt vernietigd door de grote metalen constructies (silicium, aluminium, zink, lood, tin, indium, antimoon)¹⁵ die de grond innemen; de duizenden betonnen funderingen en kilometers aan toegangswegen en hekwerken, ondergrondse en bovengrondse elektriciteitsleidingen, transformator- en verdeelstations, het geluid van de omvormers¹⁶, de bewakingscamera’s, allerlei sensoren en de verplichtingen om vegetatie in de omgeving te snoeien. De grote zonneparken zorgen voor elektrische straling op de velden, met aangetoonde effecten op landbouwdieren¹⁷. Daarbij kunnen we ook de ogen niet sluiten voor de industriële productie van deze panelen, waarvoor mensen worden uitgebuit en een verwoestende mijnbouw is ontwikkeld. Om 40.000 ton siliciummetaal te produceren, verbrandt een van de zes productie-eenheden in Frankrijk 120.000 ton kwarts en 80.000 ton hout¹⁸, met een gemiddeld verbruik van 11 megawattuur per geproduceerde ton¹⁹, wat neerkomt op het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van een stad met 150.000 inwoners. Voor elke geproduceerde kilo silicium is ook 280 kg aan chemicaliën nodig²⁰. En dan hebben we het nog niet eens over de risico’s van waterverontreiniging²¹ en het feit dat zonneparken kunnen leiden tot “transformatie, aantasting of zelfs vernietiging van natuurlijke habitats (snoeien en zo laag mogelijk houden van de vegetatie; grondwerken en verdichting van de bodem; creatie van verschillende microklimaten boven en onder de panelen; aanleg van omheiningen, enz.). De hiermee gepaard gaande verandering van de hydrologische, klimatologische of biologische functies, leidt ertoe dat soms aanzienlijke bodemoppervlaktes kunstmatig worden gemaakt [en tot] een verandering van de fauna en flora.”²²

Wij streven naar een wereld waarin respect voor de omgeving centraal staat. Momenteel is de landbouw een van de slechtst betaalde sectoren, en er heerst een algemeen gevoel van ontevredenheid. Tegelijk is er een enorme behoefte aan nieuwe landbouwers om een antwoord te bieden op de vergrijzing. Een belangrijke motiverende factor om in deze sector aan de slag te gaan is de arbeidskwaliteit, mede dankzij het werk in open lucht, in een mooie omgeving, waar men kan genieten van de natuur. Werken onder zonnepanelen zorgt niet alleen voor een aantasting van de arbeidskwaliteit, maar ook van het milieu en de landschappen, alleen maar zodat enkele eigenaars en ontwikkelaars winst kunnen maken. De landbouw moet er juist samen met de bevolking voor zorgen dat het platteland een levendige en aangename omgeving biedt die door iedereen wordt gewaardeerd.

Het is niet onze ambitie om tuiniers te worden die werken onder zonnepanelen. Het is niet ons beroep om kilowatts te kweken, maar wel om te voorzien in een gezond en kwalitatief voedselaanbod voor zoveel mogelijk mensen, en daarvoor correct te worden beloond. Want hoewel de financiële vergoeding van enkele duizenden euro’s per jaar en per hectare aantrekkelijk kan lijken²³ en landbouwers in moeilijkheden voor een echt dilemma kan stellen, vergroot het ter beschikking stellen van onze productiemiddelen alleen maar de winsten van een aantal industriële bedrijven en doet het afbreuk aan de primaire functie van landbouwgrond, namelijk voedselvoorziening.

De huidige druk van de industrie op landbouw-, bos- en natuurgebieden is enkel financieel gemotiveerd. We verwerpen dan ook de mythe van een groen kapitalisme en de visie van een ecologische transitie naar een samenleving van overconsumptie die is doordrenkt van technologie. We roepen op tot massaal verzet tegen alle industriële zonneparkprojecten en eisen dat deze worden verboden in alle landbouw-, natuur-, bos- en watergebieden.

De organisaties die strijden tegen mega-zonneparken in landbouw-, natuur-, bos- en watergebieden.

27 augustus 2023

coordo-luttes-pv@protonmail.com

Als uw organisatie dit manifest wil ondertekenen:

https://framaforms.org/appel-a-signatures-dorganisations-ou-collectifs-1695058125

Ondertekenaars:

1. Confédération Paysanne nationale

2. Terre de Lutte

3. GNSA

4. Extinction Rébellion France

5. SNE FSU- Syndicat National de l’Environnement FSU

6. SNETAP-FSU- Syndicat National de l’Enseignement Technique Agricole Public

7. SNUPFEN-Solidaires national. Syndicat National Unifié des Personnels des Forêts et de l’Espace Naturel (SNUPFEN), een vakbond van het Office National des Forêts (ONF).

8. Sud Recherches

9. ATTAC France

10. Les Scientifiques en rebellions

11. Fondation Danielle Mitterrand

12. Canopée-Forêts Vivantes

13. RAF (Réseau pour les Alternatives Forestières)

14. Nature & Progrès Fédération

15. Protection Arbres & Faune « Réseau des protectrices et protecteurs »

16. Collectif SOS Forêt France

17. ANB – ASSOCIATION NATIONALE pour la BIODIVERSITÉ

18. Mouvement d’Action Paysanne

19. ASPAS – Association pour la protection des animaux sauvages et du patrimoine naturel

20. Collectif Scientifique National Méthanisation raisonnable (CSNM)

21. CNVMch collectif national vigilance méthanisation canal historique

22. La Gauche Démocratique et Sociale

23. Révolution Écologique pour le Vivant – REV

24. PRIARTEM

25. Robin des Toits

26. Association Cyberacteurs

27. Réseau des Ecocentres

28. JAG- Jeunesse Autochtone de Guyane

29. Le SNUPFEN-SOLIDAIRES Midi-Pyrénées -Syndicat National Unifié des Personnels des Forêts et de l’Espace Naturel (SNUPFEN), een vakbond van het Office National des Forêts (ONF).

30. Bureau d’Union des Sections du SNUPFEN Solidaires Lorraine

31. La Confédération paysanne interdépartementale d’Île-de-France

32. Nature en Occitanie-NEO

33. Groupe Chiroptères de Provence PACA 04 05 06 13 83 84

34. LPO Occitanie

35. Les Amis de la Terre Midi-Pyrénées

36. les Amis de la Terre Limousin

37. Terre de Liens Limousin

38. France Nature Environnement Occitanie Pyrénées

39. Toutes Nos Energies – Occitanie Environnement verenigt ongeveer honderd departementale federaties, groepen en verenigingen in de regio Occitanie die zich inzetten voor de levenskwaliteit van de inwoners en de bescherming van het milieu, voor een ecologische en energietransitie die solidair is met en respect toont voor het platteland

40. Association Protection Arbres et Faune, afdeling Occitanie

41. Association Territoriale PACA Terre de Liens

42. Champagne Ardenne Nature Environnement

43. FARE SUD (Fédération d’Action Régionale pour l’Environnement – Provence Alpes Côte d’Azur) (PACA).

44. GRAPE Normandie -14 50 61 27 76

45. Des Agros qui désertent

46. Confédération Paysanne de l’Aveyron

47. Collectif de réflexion citoyenne sur le photovoltaïque du Causse Comtal, Aveyron touroulisducaussecomtal@gmail.com
48. TPNV: Terres et Patrimoine de Nos Villages: terrespatrimoinedenosvillages@gmail.com
49. TCGR: collectief dat zich verzet tegen een agrivoltaïsch project van 80 hectare op het grondgebied van 4 gemeenten in Marne Treslon Germigny Courcelles Rosnay: lesterresdenosvillages51@gmail.com

50. Le collectif Sauvegarde des Aspres, Pyrénées-Orientales

51. Association Quels Paysages Pour La Piège? Aude quelspaysagespourlapiege@gmail.com

52. Association le Spot (11260)

53. La Confédération paysanne 21 (Côte d’Or)

54. FRENE 66 – Fédération pour les Espaces Naturels et l’Environnement des Pyrénées-Orientales

55. collectif énergie citoyenne 58

56. association Hurlevent

57. SEPANSO Landes

58. SOS Nature Fenouillèdes

59. C.U.R.T.I.L – département 21

60. Protection de l’environnement de Sarrant, Gers

61. Gers Danger Agrivoltaisme

62. Attac de Reims (51-Marne)

63. Association Nature et Tempo Drôme

64. le comité local des Soulèvements de la Terre Drôme Sud Provence, Drôme

65. La Fédération Aude Claire, association de protection de la Nature, Aude

66. Association Vent mauvais

67. Attac 58- Nièvre

68. Le Vent Tourne, Pyrénées-Orientales

69. « Le Chêne Blanc ». ALPES-DE-HAUTE-PROVENCE

70. Bien vivre en Pyrénées catalane

71. Association naturaliste Ecodiv, gevestigd in de buurt van Castelnaudary in de Aude (11400 Fendeille)

72. Nature&Progres12, vereniging voor associatieve en solidaire biologische landbouw, voor onze gezondheid en die van de aarde.

73. Sites et Monuments Rodez

74. Les amis de la terre 66

75. En commun 66

76. Collectif Agly en transition

77. La coordination Viure des Pyrénées-Orientales

78. Collectif Citoyen Corbières Vivantes

79. Sauvegarde de Berrac Gers

80. Collectif pour des Alternatives aux Pesticides (CAP66)

81. Terres du Larzac Terres de Biodiversité Terres de Paysans

82. Attac Alès Cévennes

83. Les Amis de la terre 32

84. L’ACCU (Alerte Citoyenne Communauté Urbaine) 71 (Saône et Loire)

85. Le Collectif Citoyen Occitanie Aude – ccoa11@orange.fr

86. Association de défense du Riou bourdoux, alpes de haute provence

87. Association pour l autonomie énergétique de Roquecor et ses environs. environnement@roquecor.info

88. L’association Résistance 5G Nantes,

89. collectif Nantes1 anti-Linky5G,

90. collectif 44 contre Linky

91. Les Prés de la Garde -58

92. Sauvons le bocage nivernais-58

93. La Conf’ du Lot

94. L’association « Tronçais Ruralité Environnement » Allier 03350 Cérilly t-r-environnement@hotmail.com

95. Le collectif départemental aveyronnais Co-27-XII Environnement

96. Association Protégeons nos espaces pour l’Avenir

97. Fédération pour la vie et la sauvegarde du pays des Grands Causses- Aveyron

98. le collectif Elzéard Lure en Résistance (Alpes de Haute Provence)

99. Adret Morvan (asso environnementale du Morvan) département de la Nièvre

100. Le collectif Stop Linky et 5G du Pays de Condé

101. Confédération Paysanne de la Nièvre

102. Le comité des Soulèvements de la Terre 11

103. XR Toulouse (xrtoulouse@protonmail.com)

104. Collectif Citoyen du Pays Saint-Affricain (CCPSA)

105. Bien vivre à Nolay en Nivernais- Nièvre

106. le Collectif Nivernais pour une Agriculture Durable (CNAD) in de Nièvre (les Morins 58320 Germigny sur Loire)

107. Collectif Citoyen pour un Autre Photovoltaïque dans les Alpes du Sud (CCAPAS)

108. Confédération Paysanne de l’Aude

109. Le collectif de riverains SALEN du Finistère (29)

110. Association CERCA NATURE Pyrénées Orientales

111. Collectif Citoyens Résistants – 39 300 -jura

112. Nature et Progrès 31: j.viana@laposte.net
113. Attac Comminges: comminges@attac.org

114. Collectif les sentinelles 31, tegen een project in Aulon

115. Foyer rural de Larroque, tegen een project in de gemeente (ook 31): robinp@free.fr
116. Vivre en Comminges, vereniging in de 31: contact@vivreencomminges.org

117. comité local des Soulèvements commingeois.

118. Union Locale SOLIDAIRES Comminges ul.comminges@solidaires31.fr
119. INSOUMIS Comminges Savès – Mail: insoumis.comminges.saves@gmail.com
120. Le Café des Vallées (Blog d’infos, d’opinions et relais des initiatives citoyennes du sud de la Haute-Garonne / Pyrénées centrales) – Mail: contact@lecafedesvallees.fr

121. Trans’Humans (Asso)

122. Association Foll’avoine – bescherming van de biodiversiteit zonder GGO’s en pesticiden en bescherming van vruchtbare grond – Avignon

123. le réseau Terres Vivantes en Cévennes

124. Jura Nature Environnement (departement 39 – Jura)

125. L’ association le PoirieR (dorpsboomgaard) in Reillanne 04

126. Attac Rhône

127. association JE SUIS SENSIBLE

128. Association Stop linky-5G 88

129. Attac Gard rhodanien

130. Attac Uzège

131. Amilure

132. « Nous Voulons des Paysan-ne-s, Gascogne » Association loi 1901, gevestigd 32100 Béraut

133. Aude Nature

134. GABNI -Groupement des agriculteurs bio de la Nièvre.  58

135. Le Comité local des Soulèvements de la terre 66

136. Association pour la Défense de l’Agriculture Paysanne, la Protection de l’Environnement et la Prévention des Risques Industriels (AEPI)

137. LFI Groupe d’action de Corbigny (58)

138. Terres libres, centre bretagne

139. Vents à contre-courant (vacc82)

140. Bien vivre aux Bruyères, Avril sur Loire 58

141. « Collectif Salies sans Linky » (491 chemin de Mailhos – 64270 – Salies de Béarn)

142. Le collectif de la forêt des sources du Touch

143. Les Amis de la Terre Drôme.

144. Association Environnement Juste. Une association pour la protection de notre environnement et la sobriété énergétique.

145. Confédération Paysanne de Gironde

146. Haut Buëch Nature

147. Alpes Provence Côte d’Azur Environnement

148. Soulèvements de la Terre Gers

149. Association Protection Environnement Patrimoine -46

150. Attac Hauts Cantons – Bédarieux

151. Les Gilets Jaunes de Gignac et alentours (34)

152. Comité local des Soulèvements de la Terre – Chalon sur Saône

153. Confédération paysanne de l’Ardèche

154. PasDeVentChezNous-AvenirBoischautSud Indre 36

155. NON AU SOLAIRE FLOTTANT LOUPIAC 81 non-solaire-flottant-loupiac81@proton.me

156. Les Soulèvements de la Terre La Rochelle, laterreetleau@proton.me

157. Confédération Paysanne des Pyrénées-Orientales

158. Le comité creusois des soulèvements de la terre

159. Attac Aveyron

160. Les Soulèvements des Volcans 63

161. Association Apifera-81

162. Environnement et Patrimoines en Pays du Serein (EPPS)-Yonne

163. Confédération Paysanne 34

164. Amis de la Terre des Landes

165. Comité Local d’Attac Villeneuve d’Ascq 59650

166. ATTAC marsan département des landes

167. ATTAC 46 LOT.

168. France insoumise groupe d’action de Souillac.‌

169. France Insoumise Aveyron

170. La Confédération paysanne de Corrèze

171. CALELH, association pour la qualité de vie et de l’environnement en Haut-Languedoc

172. Confédération Paysanne des Landes

173. association Vivre à Noyers – Val du Serein, l’Yonne

174. ABIVIA, Association bien Vivre en Astarac et en Fezensac

175. Confédération paysanne de la Drôme

176. ATTAC Var

177. Les amis de la terre Moselle

178. Le comité local Les Soulèvements du Forez, Loire (42)

179. Le comité Soulèvements de la Terre Royans-Vercors

180. Alternatiba des Pyrénées-Orientales (Alternatiba66)

181. Attac Pays malouin – Jersey

182. Le Comité SDLT du Morvan des Lacs

183. ATTAC Cher-18

184. Villes et villages en campagnes-Yonne

185. COMITE SUD-VENDÉE DES SOULÈVEMENTS DE LA TERRE

186. comité local SDLT Quimperlé-Concarneau

187. association OzACTES – Quimperlé (29)

188. Les Picnors- Somme 80

189. Le Comité 61 des Soulèvements de La Terre

190. Comité Local 83 des Soulèvements de la Terre.

191. Le comité des Soulèvements de la terre du Havre

192. Les Amis de la Terre 13/Provence

193. Les Soulèvements de la Terre – Comité de Metz

194. Comité de soutien aux Soulèvements de la Terre Doué-la-Fontaine/Montreuil-Bellay »

195. La terre se soulève en Corrèze

196. Le Comité Sèvre Niortaise des Soulèvements de la Terre

197. Confédération Paysanne du Gers

198. XR Hautes-Alpes (hautes-alpes@extinctionrebellion.fr)

199. Comité Hautes-Alpes des soulèvements de la terre (comite-terre-eau-rabou05@proton.me)‌

200. BIOCONSOM’ACTEURS MER ESTEREL

201. Association « Les Sérigons Terre Vivante » (05) met als doel te strijden tegen de ontbossing van het Sérigons-bos in La Roche des Arnauds voor een zonnepark

202. Comité des Soulèvements de la terre de Touraine

203. Association Châtellerault L’Insoumise

204. « DesterresMINEes35 »

205. Les Soulèvements de la Terre du Tarn – SDLT Tarn

206. La LFI 23

207. Les Soulèvements de l’air- Bretagne

208. association Les Perdigones 06670 Levens

209. Le Comité Causse Comtal, association agréée protection de l’environnement (12)

210. Les grèbes castagneux (37- Chinon et alentours)

211. La Confédération paysanne Saône et Loire-71

212. la Confédération paysanne Yonne-89

213. La confédération paysanne du Vaucluse -84

214. Nous voulons des coquelicots grand Châtellerault 86

215. les Soulèvements de la Terre de Châtellerault -86

216. Comité Haut-Jura des Soulèvements de la Terre

217. La Confédération paysanne de l’Allier (03)

218. LPO Loire-Atlantique

219. La Confédération Paysanne du Gard 30

220. Association Mont de Transet Vent Debout 23250 Thauron

221. Association Hêtre vit vent -Lorraine

222. Conf’Ardennes-08

223. Conf’ du Cher

224. Le comité local des Soulèvements de Loire

225. Présidente association Les Lacs du Lauragais- projet de centrale photovoltaïque flottante sur le lac de Bourg Saint Bernard (31) par EDF-RE

226. Confédération paysanne Meuse

227. Confédération paysanne Moselle

228. le comité local des soulèvements de la terre de l’Allier (03) – l’Allier se soulève

229. association Bee Friendly

230. Collectif Transitions du Périgord Noir

231. La Confédération paysanne d’Ille-et-Vilaine

232. La Conf’ Alsace

233. Collectif eau Quimper QBO

234. Association Animalure (protection faune sauvage et domestique du territoire de Lure)

235. SAUVEGARDE DE LA HAUTE VALLEE DU SEREIN

236. Collectif « Sauvons la Forêt de Mercy » -57

237. Site et Monuments délégation du Var

238. Collectif Citoyens Lotois

239. association paysages et forets de l’Armançon

240. Cercle des Citoyens 32

241. Vous N’êtes Pas Seuls

242. Le collectif ACCAD (59-62)

243. Confédération Paysanne Lot et Garonne (47)

244. la Confédération Paysanne de l’Aube (10)

245. le Comité des Soulèvements de la Terre du Pays de
     Vannes (Morbihan)

246. Association Environnementale Lot Cele AELC

247. Attac bassin de Vichy

248. Comité local Paris centre Soulèvements de la terre.

249. Association Architecte 58

250. halte au contrôle numérique

251. Stop Linky 5G Loire

252. Réseau OSTIA – comités des SdT du Pays basque Nord

253. mairie de Frechendets-65
254. Confédération Paysanne de Charente
255. Confédération Paysanne du Jura
256. Buziet vivant et authentique
257. TOUCHE PAS A MON LAC -64
258. Confédération Paysanne Charentes-Maritimes
259. Bien vivre dans le Gers
260. Cure Yonne Protection-89
261. SOS Pays de Langres -haute marne
262. Vie Pays Environnement -Aisne
263. Confédération paysanne du Var

264. Saint sulpice active et citoyenne -81

265. Fédération Environnement Durable

266. VIVRE A PUISIEULX -Marne

267. Confédération Paysanne du Calvados

268. Cami Pau-Est – Pyrénées Atlantiques

269. Sauvegarde Côtes d’Opale Picarde et d’Albâtre (SCOPA)

270. Association pour le développement durable du Causse de l’isle -Dordogne

271. Du Frémur à l’Arguenon -Côtes d’Armor

272. Collectif Citoyens Communicants 66

273. La Souris Verte -66

274. confédération paysanne marne

275. Confédération paysanne de Touraine

276. Confédération paysanne d’Ariège

277. SUD éducation 12

278. Association Ma Terre, Gratentour -Haute garonne

279. NPA 81 -Tarn

280. Collectif pour le Triangle de Gonesse Val d’Oise

281. GNSA pays toulousain -Haute garonne

282. Confédération paysanne tarn et garonne

283. Association APROMI-CO -11

284. Les Prés Survoltés association de Mouterre sur Blourde 86430 en omliggende gemeenten -Sud Vienne

285. SAPE-Marne

286. COLLECTIF PRESNOYENS -45

287. SOS SEGALA NATURE -81

288. APENC51 Association de Protection de l’Environnement de Neuvy et Courgivaux – Marne

289. Attac tarn

290. Verts2Terres

291. Association Protection Environnement Patrimoine Pep46

292. Attac 31

293. Les Hérissons masqués de Nécy

294. LE BETEY PLAGE BOISEE A SAUVEGARDER

295. attac-Agen

296. Collectif « Sauvons la Forêt de Mercy, collectif de 43 assos, 4 syndicats et 6 partis

297. Comité local des soulèvements de la terre Haut Jura

298. ASSOCIATION VIGILANCE PAYSAGES ET QUALITÉ DE VIE SAINT PIERRE DE VARENNES Saône et loire

299. Alterre Circuit -52

300. Confédération Paysanne Lozère

301. Debout les terres vertes, comité locale Vierzon Soulèvements de la terre -18

302. association pour la sauvegarde et l’animation du poumon vert de saint mitre -Bouches du Rhône

303. ASSOCIATION DE PROTECTION DES COLLINES PEYPINOISES -13

304. APPREME association pour la promotion de politiques responsables en matière d’énergie

305. SOS Durance Vivante

306. Société Alpine de Protection de la Nature – France Nature Environnement Hautes-Alpes (SAPN-FNE 05)

307. Lectoure pour tous -gers

308. Les Betteraves se Rebiffent -Oise

309. Nous voulons des coquelicots – Mouans-Sartoux -Alpes Maritimes

310. Collectif eau secours de PACA (Var, Bouches du Rhône, Alpes maritimes, Hautes Alpes, Alpes de Haute Provence, Vaucluse)

311. Association de defense de l environnement du plateau de Sainte Maure de Touraine indre et Loire 37

312. Vigilance Ogm 21

313. TERRA VIVA VERDON -Var

314. Les Pireutchs en colère (Pylône à Pey) -Landes

315. ProBugey (protection de l environnement sur les plateaux Retord – Hautevilles – Valromey) -Ain

316. Un avenir pour Saint Jouvent -Haute Vienne

317. ADENY -asso de défense de l’environnement et de la nature de l’Yonne

318. Provence Verticale

319. Association Senneçoise de Défense de l’Environnment (ASDE) Cher (18340)

320. Terre de Liens Centre-Val de Loire

321. DIFENN BRO PENN TREV Asso pour la préservation du patrimoine et du vivant du territoire des sources du TRIEUX et du BLAVET

322. Ferme de Riglanne 44

323. Confédération Paysanne de la Vienne

324. Attac Paris centre

325. Hêtre vivant -57

326. Terre & Humanisme.

327. Vosges Nature Environnement

328. Tremons defend son vallon- Lot et Garonne
329. CAPA Lot et Garonne
330. Fédération Européenne Environnement Ecologie / Garder le Vivant
331. Confédération Paysanne de l’Indre (36)
332. Comité local Soulèvements de la terre Loiret (45)
333. GNSA Sainte Baume / Montagne de Lure
334. APPREME association pour des politiques responsables en matière d’énergie – Hautes-Alpes
335. Association L’Ascalaphe 04
336. association Les Lacs du Lauragais
337. COMITE ECOLOGIQUE ARIEGEOIS
338. Collectif citoyen Lurs- Alpes de Haute Provence

339. CDAFAL 70

340. AEPOH – 70 association pour un espace protégé des ondes hertziennes

341. Comité local des Soulèvements de la Terre Lyon

342. collectif Cistude -13

343. ATTAC Villeneuve d’Ascq -Nord

344. Bien Vivre à Lévignacq -40

345. ATTAC Dordogne

346. ATTAC Rennes

347. Canopée12 -Aveyron

348. Confedération paysanne de la Haute-Vienne (87)

349. ATTAC Marseille -13

350. ATTAC Pays Basque -64

351. Ventdebout’Chage . 16350

352. LA PASTURE – Aude

353. Confédération Paysanne du Maine-et-Loire -49

354. Comité des Soulèvements du Royans-Vercors -Drôme

355. Comité local Sud-Grésivaudan -38

356. Confédération Paysanne des Alpes-Maritimes -06

357. Association Sauvegarde des Terres Commingeoises -31

358. Collectif citoyens camps la source -83

359. Association Païolive- Ardèche et nord du Gard

360. Extinction rébellion Landes côte sud

361. SOS ESTUAIRE- Seine Maritime

362. Les Beaux Coteaux de Grayssas- Lot et garonne

363. ARGELES NATURE ENVIRONNEMENT – PO

364. Comité Local ATTAC 21 – Côte d’Or

365. GNSA Lavaur et territoire du Vaurais (81)

366. Collectif « un avenir pour Saint-Jouvent 87510 »
367. PICAMA Saône et Loire – 71
368. La Confédération Paysanne des Alpes de Haute-Provence (04)
369. Soulèvements de la terre Nevers
370. association VAL D’ISSOLE ENVIRONNEMENT
371. SER. Sauvegarde de l’Environnement Rocatin -Pyrénées-Orientales
372. Association APSLK -Finistère
373. Association « Les Amis du lac de Vouglans » -39
374. COLLECTIF CONTRE LE PROJET AGRIVOLTAÏQUE DE LA MARGASSE – 82
375. Council for the protection of Bertric Buree -Dordogne
376. Collectif Verneuges, Haute-loire
377. Collectif Garrigues vivantes – Stop à l’artificialisation des sols, Ardèche
378. Collectif Lavaultaique-89
379. les Amis du PAtrimoine de CHassiecq et de ses Environs -Charente

380. Le Collectif UniVers -Drôme

381. Les Amis de la Conf’16 -Charentes

382. Attac Uzège

383. APNE-ALLEYRAT 19-Corrèze

384. Comité Soulèvements de Loire – 49

385. Loubens Air Pur -09

386. Collectif Volvestre survolté

387. vivre a louverne – mayenne

388. Stop mines 23 – Creuse

389. France Nature Environnement Puy-de Dôme

390. Panneaux hors champs -23 Creuse

391. Janaillat Saint Dizier Masbaraud Vent de Business JDM VDN -23 creuse

392. Collectif Festival ça Marche 79200

393. Association ACC (Astaffort Commune Citoyenne) – Lot et Garonne

394. Collectif JÉCi – agglo d’alès

395. Collectif « Les champs survoltés » – Charentes

396. Association « Sauvegarde de la Sausière »

397. Collectif OSNA -Lot et garonne

398. AVEC – Cher

399. Association Vie Environnement Nature MELGVEN (AVEN MELGVEN) -Finistère

400. FRAPNA Ardèche -07

401. CLPEPA Collectif Limousin de protection d’environnement, les paysages et l’agriculture. – 87

402. Sauvegarde ma Suisse Normande
403. Plateau Survolté -Aveyron

Europese organisaties

404. Association of Croatian Family Farms (ACFF)

Met de steun van:

Lisa BELLUCO, afgevaardigde van Les Écologistes-NUPES voor het 1e kiesdistrict van de Vienne (86)

Marie POCHON, afgevaardigde van Les Écologistes-NUPES voor het 3e kiesdistrict van de Drôme (26)

Léo Walter, afgevaardigde van LFI, Alpes de Hautes-Provence

Loïc Prudhomme, afgevaardigde van LFI-NUPES van de Gironde

Marie José Vergon Trivaudey, projectmedewerker Flora-Vegetatie DREAL BFC

Hadrien Clouet, afgevaardigde van LFI-NUPES van de Haute-Garonne

Voetnoten:

1: Confédération Paysanne Centre Val de loire https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/Centre-Val-de-Loire-2022-Contribution-SDRADDET.pdf

2: “Dans la gadoue agrivoltée : plongée dans la rhétorique des industriels du photovoltaïque https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/dans-lagadoue-agrivoltee-2.pdf

3: Fabien Balaguer directeur van de Association française d’agroforesterie. “Contre l’agrivoltaïsme, l’autonomie paysanne”, tijdschrift L’Empaillé herfst 2022 https://lempaille.fr/contre-lagrivoltaisme-lautonomie-paysanne; volledig interview hier beschikbaar https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/agroforesterie-balaguer-entretien-1.pdf

4: De socialistische afgevaardigde voor Meurthe en Moselle Dominique Potier tijdens de stemming over de wet AER in december 2022 https://ccaves.org/blog/wp – content/uploads/dans-lagadoue-agrivoltee-2.pdf

5: “Faire vivre le débat public et renverser le rapport de force » Campagnes solidaires, nr. 384, juni 2022 geciteerd in “l’agrivoltaïsme, entre pression financière et conflits d’intérêts”, magazine Silence, september 2023

6: https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/choix-politique-de-ne-pas-financer-le-pv-sur-toiture-1.pdf

7: Trajectoire du mix électrique 2020-2060,2018, https://presse.ademe.fr/wp-content/uploads/2018/12/ADEME_%C3%A9tude_mix-electrique.pdf, et Évaluation du gisement relatif aux zones délaissées et artificialisées propices à l’implantation de centrales photovoltaïques – Ademe Transénergie, april 2019, rapport en synthese, beschikbaar op: https://www.ademe.fr/evaluation-gisement-relatif-zones-delaissees-artificialisees-propices-a-limplantation-centrales-photovoltaiques

8: Volgens het rapport van het ADEME “Coûts énergies renouvelables et de récupération des données 2019” https://librairie.ademe.fr/cadic/767/couts-energies-renouvelables-et-recuperation-donnees-2019-010895.pdf

9: CEREMA, https://www.cerema.fr/fr/centre-ressources/boutique/zones-activite-economique-peripherie-leviers-requalification

10: Volgens Rollon Mouchel-Blaisot, prefect die sinds februari vorig jaar verantwoordelijk is voor een interministeriële missie voor het beschikbaar maken van industrieterreinen. https://www.lesechos.fr/pme-regions/pays-de-la-loire/les-friches-industrielles-eldorado-foncier-des-collectivites-1947507

11: “Uit de volgende analyse blijkt dat als de verdeling tussen zonnepanelen op daken en zonnepanelen op de grond wordt verschoven, de extra kosten voor het systeem gering zijn (…) Er is dan sprake van jaarlijkse extra capaciteitskosten tot 550 miljoen euro (voor 100% zonnepanelen op daken), ofwel 2% van de totale capaciteitskosten van hernieuwbare energie (32,3 miljard euro per jaar) en 10% van de capaciteitskosten van zonnepanelen (5,6 miljard euro).” https://librairie.ademe.fr/cadic/2889/mix-electrique-rapport-2015.pdf

12: “Tout le monde déteste sun’agri” L’Empaillé winter 2022-2023 https://lempaille.fr/tout-le-monde-deteste-sun-agri

13: https://www.bfmtv.com/economie/consommation/c-lambert-le-numerique-la-robotique-et-la-genetique-sont-la-troisieme-revolution-agricole_VN-202110120459.html

14: Zie “Sun’Agri, quand l’agrivoltaïsme rencontre le numérique” magazine Silence september 2023: « Sensoren die in het veld zijn geïnstalleerd, meten talrijke parameters, zoals lucht- en bodemvochtigheid, temperatuur, licht, bladgroei, enzovoort. Vervolgens worden de gegevens in een controlecentrum in Lyon gekoppeld aan algoritmische modellen van de plantengroei, waarna Sun’ Agri op al zijn percelen retroactieve maatregelen neemt. Dit bedrijf, dat is overgenomen door Eiffage, test momenteel infraroodcamera’s om het begin van de bloei te detecteren. Wat is beter: de ogen van de landbouwer of die van camera’s?”,  stelt Cécile Magherini, algemeen afgevaardigde. De visie van de algemeen directeur op de toekomst is vrij duidelijk: In ons systeem kunnen we ons in de toekomst robots voorstellen die onder de infrastructuur worden aangesloten en werken.” Zonnepanelen op velden plaatsen om ‘koolstofvrije energie’ te produceren en vervolgens robots inzetten om deze elektriciteit te verbruiken. Het geheel wordt op afstand gecontroleerd vanuit kantoren dankzij een reeks sensoren en artificiële intelligentie.” Zie ook “Sun’agri et ses cultivateurs de kilowatts font main basse sur les Pyrénées-Orientales”, februari 2023 https://ccaves.org/blog/les-cultivateurs-de-kilowatts-font-main-basse-sur-les-pyrenees-orientales/ ainsi que « Tout le monde déteste Sun’agri » L’Empaillé winter 2022

15: Silicium, aluminium, zink, lood, tin, indium, antimoon aanwezig in zonnepanelen: zie “Composition des panneaux photovoltaïques mono et polycristallins” (Special Report on Solar PV Global Supply Chain, AIE, 2022, p. 21). Zie ook Mineralinfo, 2020 (Antoine Boubault, BRGM)

16: MRAE de Bretagne https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/10116_centralephotovoltaique_folgoet_29_2022.pdf

17: Christian Dupraz, een van de belangrijkste promotoren en uitvinder van de term, waarschuwt voor de “oorspronkelijke agronomische effecten die moeten worden geëvalueerd”, zoals “elektrische risico’s bij aanwezigheid van dieren (elektrogevoeligheid, elektrocutie)” https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/dans-lagadoue-agrivoltee-2.pdfcontent/uploads/dans-lagadoue-agrivoltee-2.pdf Zie ook de MRAE van Bretagne, die ook adviseert dat voor een zonnepark “een elektromagnetisch veld moet worden gesimuleerd ter hoogte van de dichtstbijzijnde huizen (…), met name voor elektrogevoelige mensen” https://ccaves.org/blog/wpcontent/uploads/10116_centralephotovoltaique_folgoet_29_2022.pdf

Op 7 november 2022 erkent de administratieve rechtbank van Alençon dat de negatieve impact op de melkveestapel van Alain Crouillebois (veehouder in het departement Orne) “het directe en onmiskenbare gevolg” is van de aanleg van een ondergrondse hoogspanningsleiding van 20.000 volt en de bijbehorende transformator van Enedis. De rechtbank veroordeelt Enedis tot het betalen van 140.000 euro aan de veehouder. Op 29 april 2022 veroordeelt de rechtbank van Coutances, in het departement Manche, RTE (beheerder van het elektriciteitsnetwerk) tot het betalen van 460.000 euro aan melkveehouder D. Vauprès voor de aanleg van een hoogspanningslijn op zijn boerderij. In 2015 won melkveehouder T. Charuel zijn rechtszaak tegen RTE naar aanleiding van de overlast veroorzaakt door een hoogspanningslijn. Zie ook het onderzoek van France 3 “Agriculteurs sous tensions, l’omerta française” https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/Agriculteurs-sous-tension-FR3-2020.mp4. Zie ook het rapport van afgevaardigde Philippe Bolo https://www.senat.fr/rap/r20-487/r20-487.html

18: Cijfers van 2017, Courrier de l’Oisans, nr. 15, winter 2018, geciteerd in Le cycle du silicium, PMO: https://www.piecesetmaindoeuvre.com/spip.php?page=resume&id_article=1589

19: “Le silicium : un élément chimique très abondant, un affinage stratégique”, 2020, op mineral.info Geciteerd in Le cycle du silicium, PMO : https://www.piecesetmaindoeuvre.com/spip.php?page=resume&id_article=1589

20:« Le silicium : les impacts environnementaux liés à la production », https://ecoinfo.cnrs.fr/2010/10/20/le-silicium-les-impacts-environnemen Geciteerd in Le cycle du silicium PMO: https://www.piecesetmaindoeuvre.com/spip.php?page=resume&id_article=1589 ; Zie ook Commissariat général au développement durable 2020 geciteerd in https://www.jne.asso.fr/wp-content/medias/2023/06/Photovoltaique-10-idees-recues-contre-argumentees.pdf en Chowdhury et al. 2020, ibidem en “Le silicium : les impacts environnementaux liés à la production”, https://ecoinfo.cnrs.fr/2010/10/20/le-silicium-les-impacts-environnemen / Zie Composition des panneaux photovoltaïques mono et polycristallins, (Special Report on Solar PV Global Supply Chain, AIE, 2022, p. 21). Zie ook Mineralinfo, 2020 (Antoine Boubault, BRGM)

21: Rapport van de LPO https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/2022_pv_synthese_lpo.pdf . Zie ook de MRAE Bretagne. Advies van de regionale milieuautoriteit van Bretagne over het project voor een zonnepark in de gemeente Le Folgoët (29) https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/10116_centralephotovoltaique_folgoet_29_2022.pdf en ook FRB: (Fondation pour la Recherche sur la Biodiversité) 27/10/2017, synthese van de studie “Énergie renouvelable et biodiversité : les implications pour parvenir à une économie verte” Referentie Alexandros Gasparatos, Christopher N.H. Doll, Miguel Esteban, Abubakari Ahmed, Tabitha A. Olang. 2017. Renewable and Sustainable Energy Reviews 70, p161–184

22: Rapport van de LPO van oktober 2022 https://ccaves.org/blog/wp-content/uploads/2022_pv_synthese_lpo.pdf, “Centrales photovoltaïques et biodiversité LPO oct. 2022 » waarin 151 internationale wetenschappelijke studies worden samengevat, de enige synthese die eind 2022 in het Frans is gepubliceerd. Zie ook de synthese van Jura Nature Environnement https://www.jne.asso.fr/wp-content/medias/2023/06/Photovoltaique-10-idees-recues-contre-argumentees.pdf, en de studie van de Fondation pour la Recherche et la Biodiversité: FRB: (Fondation pour la Recherche sur la Biodiversité) 27/10/2017 “Énergie renouvelable et biodiversité : les implications pour parvenir à une économie verte” Referentie Alexandros Gasparatos, Christopher N.H. Doll, Miguel Esteban, Abubakari Ahmed, Tabitha A. Olang. 2017. Renewable and Sustainable Energy Reviews 70, p161–184

23: Het verhuren van grond kan 2500 tot 10.000 euro per jaar en per hectare opleveren. Schapen houden op 90 hectare kan ook 30.000 euro per jaar opleveren. Zie de standpuntnota van de Confédération Paysanne https://www.confederationpaysanne.fr/sites/1/mots_cles/documents/Positionnement_agriphotovolta%C3%AFsme.pdf